Pored opšteg pravila da se naknada troškova i drugih rashoda licima koja nisu zaposlena kod isplatioca oporezuje kao ostali prihod, u skladu sa članom 85. stav 1. tačka 13) Zakona o porezu, stavom 6. ovog člana propisani su izuzeci pa je tačkom 6) ovog člana propisano da se na dokumentovane naknade troškova po osnovu službenih putovanja u svrhu obavljanja poslova za domaćeg isplatioca, odnosno za lice koje upućuje na put, ne plaća porez na druge prihode, najviše do iznosa tih troškova koji su izuzeti od plaćanja poreza na zarade za zaposlene po članu 18. stav 1. tač. 2) do 5) ovog zakona, ako se isplata vrši fizičkim licima, odnosno za fizička lica koja nisu zaposlena kod isplatioca, i to licima koja su članovi organa uprave pravnih lica u vezi sa delatnošću tih lica koja ih upućuju na put.
| U skladu sa navedenim, kada pravno lice uputi člana organa uprave (direktora) na službeno putovanje radi obavljanja poslova u vezi sa delatnošću tog pravnog lica, nema obavezu da obračuna porez do iznosa ovih troškova koji je izuzet i od plaćanja poreza na zarade kada se ovi troškovi nadoknađuju zaposlenima, pod uslovom da su ovi troškovi dokumentovani. |
Neoporezivi iznosi primanja po osnovu naknade troškova zaposlenima, a koji se mogu primeniti i u slučaju kada se nadoknađuju troškovi službenog putovanja članovima organa uprave koji nisu u radnom odnosu kod pravnog lica (isplatioca) propisani su članom 18. stav 1. tač. 2)-5) Zakona o porezu:
• Dnevnice za službeno putovanje u zemlji – do 2.617 dinara po osnovu cele dnevnice, odnosno do pripadajućeg iznosa za polovinu dnevnice, utvrđene na način i u skladu sa propisima nadležnog državnog organa (reč je o neoporezivom iznosu koji se usklađuje primenom člana 12a Zakona o porezu, a neoporezivi iznos do 2.617 dinara po osnovu cele dnevnice se primenjuje na sve dnevnice za službeni put u zemlji koje se isplaćuju u periodu od 1. februara 2022. godine do 31. januara 2023. godine);
• Dnevnice za službeno putovanje u inostranstvo – do iznosa propisanog od strane nadležnog državnog organa, a najviše do 50 evra dnevno, utvrđene na način i u skladu sa uslovima propisanim od strane nadležnog državnog organa.
• Naknade troškova smeštaja na službenom putovanju, prema priloženom računu;
• Naknade prevoza na službenom putovanju, prema priloženim računima prevoznika u javnom saobraćaju, a kada je, saglasno zakonu, drugim propisima, odnosno aktima odobreno korišćenje sopstvenog automobila za službeno putovanje ili u druge službene svrhe – do iznosa 30% cene po osnovnoj jedinici mere pogonskog goriva pomnoženog s brojem jedinica mere pogonskog goriva koje je potrošeno, a najviše 7.630 dinara mesečno (reč je o neoporezivom iznosu koji se usklađuje primenom člana 12a Zakona o porezu, a neoporezivi iznos do 7.630 dinara mesečno se primenjuje na sve naknade koje se isplaćuju po osnovu korišćenja sopstvenog vozila za službeno putovanje u periodu od 1. februara 2022. godine do 31. januara 2023. godine).
To znači da kada pravno lice nadoknađuje troškove službenog putovanja direktoru kojeg je uputila na službeno putovanje radi obavljanja poslova u vezi sa delatnošću tog pravnog lica, troškovi smeštaja za vreme trajanja službenog puta prema priloženim računima kao i troškovi prevoza prema priloženim računima prevoznika u javnom saobraćaju su izuzeti od oporezivanja u celosti.
U slučaju korišćenja sopstvenog automobila, naknada troškova korišćenja sopstvenog automobila je neoporeziva do iznosa 30% cene po osnovnoj jedinici mere pogonskog goriva pomnoženog s brojem jedinica mere pogonskog goriva koje je potrošeno, a najviše do 7.630 dinara mesečno (kako, smo već naveli, usklađeni neoporezivi iznos od 7.630 dinara je u primeni u periodu od 1. februara 2022. godine do 31. januara 2023. godine).
Naknada troškova goriva u slučaju korišćenja sopstvenog automobila kao i trošak putarina, koje isplatilac prihoda (pravno lice) nadoknađuje direktoru do visine stvarnih troškova a na osnovu verodostojne dokumentacije, ne predstavljaju prihod fizičkog lica koji se oporezuje porezom na dohodak građana. Kao osnov za priznavanje troška potrošenih litara benzina (goriva) koriste se podaci iz kojih se može utvrditi količina potrošenog goriva u predmetnom slučaju (npr. broj kilometara pređenih na službenom putu, vremenski period u kome se realizuje službeno putovanje, tip automobila i sl), odnosno za priznavanje troška putarine na osnovu verodostojnog dokumenta o visini plaćenog iznosa putarine za datu deonicu prema kategoriji vozila.
Isto tako, primanja po osnovu dnevnica su izuzeta od oporezivanja samo do neoporezivog iznosa koji je propisan članom 18. stav 1. tač. 2) i 3) Zakona o porezu. U ovom slučaju, a prema Mišljenju Ministarstva finansija, br. 011-00-768/2016-04 od 21.9.2016. godine, u cilju dokumentovanja naknade troškova može se prezentovati svaki pravno validan dokument iz koga se nesporno i jasno vidi visina i svrha naknade troškova za određena lica (npr. odluka, nalog za isplatu, spisak lica kojima se vrši isplata i sl).
Ukoliko se direktoru vrši isplata troškova službenog putovanja u iznosu koji je viši od neoporezivog iznosa (na primer, isplata po osnovu dnevnica za službeno putovanje u iznosu koji je viši od propisanog neoporezivog iznosa), deo primanja iznad neoporezivog iznosa podleže oporezivanju porezom na dohodak građana u skladu sa članom 85. stav 1. tačka 13) Zakona o porezu. Međutim, ukoliko se naknada navedenih troškova isplaćuje bez ispunjenja propisanih uslova (na primer, direktor nije upućen na službeni put radi obavljanja poslova iz delatnosti pravnog lica koje ga je uputilo na službeni put već iz nekog drugog razloga ili ne postoji verodostojna dokumentacija o visini stvarnih troškova), takva naknada bi u celosti bila oporeziva u skladu sa članom 85. stav 1. tačka 13) Zakona o porezu (sa objašnjenjem koje je prethodno dato u delu Poreski tretman naknade troškova direktora).
